Ադրբեջանը, սակայն, լուրջ մտավախություններ ունի հատկապես այս օրերին մեզանից ոչ շատ հեռում կատարվող ճգնաժամային փոփոխություններից: Արևելյան պերճության խորհրդանիշ Դուբայի Էմիրությունը քայքայման եզրին է, և հավանաբար, մենք դրան ականատես կլինենք 2009թ. դեկտեմբերի 14-ին, երբ տեղի իշխանությունները չկարողանան մարել 80 մլրդ դոլար արտաքին պարտքի գոնե 50%-ը: Հակառակ դեպքում էմիրությունը բառի բուն իմաստով կքայքայվի` անցյալում թողնելով Դուբայ` շքեղություն անվանումը: Ընթերցողներից քչերը, թերևս, երբևէ այս մասին մտածած լինեն: Ո՞ւմ մտքով կանցներ, որ հավերժական շքեղության էմիրությունը հանկարծ կկործանվի:

Եվ ահա, Դուբայի ճակատագրին արժանանալու հաստատակամ քայլեր է անում նաև մեր հարևան Ադրբեջանը: Հաստատված պետական բյուջեով չնայած բավական ճոխ ծախսեր են նախատեսված ֆինանսատնտեսական ճգնաժամի պայմաններում, սակայն ծրագրերն ուշադիր ընթերցելիս ակնառու են դառնում բոլոր այդ ծախսերի ֆինանսական աղբյուրները: Արդեն 3.3 մլրդ դոլարի արտաքին պարտք ունեցող Ադրբեջանն այսօր էլ շարունակում է պարտքեր վերցնել տնտեսական որոշակի խնդիրներ լուծելու համար: Հաջորդ տարվա բյուջեով նախատեսված 13 մլրդ դոլարի եկամուտներին համապատասխան, ծախսերը կազմելու են 14 մլրդ 80 մլն դոլար: Բյուջեի դեֆիցիտը 2010-ին կկազմի 1.561 մլրդ դոլար: Այդքան գումար էլ արդեն Ադրբեջանի ֆինանսների նախարարությունը նախատեսել է ստանալ արտաքին աղբյուրներից:

Ադրբեջանի իշխանությունները վստահաբար հայտարարում են, որ կարելի է խոշոր պարտքեր վերցնել` համոզված լինելով, որ նավթի աստղային եկամուտների հաշվին շատ արագ կմարվեն այդ պարտքերը, հասարակությունն էլ կուշտ ու երջանիկ կլինի: Սակայն Դուբայի օրինակն այս օրերին կարծես թե ստիպել է ադրբեջանցի պաշտոնյաներին` հայտարարություններ անելուց առաջ կծել սեփական լեզուն: Ի դեպ, չնայած այս տարի էլ ավելացել է Ադրբեջանի ռազմական բյուջեն, բայց ավելացումը շատ քիչ է նախորդ տարիների համեմատությամբ: Ավելին` ադրբեջանցի, հատկապես, ընդիմադիր շատ  պատգամավորներ կտրականապես դեմ են արտահայտվել ռազմական բյուջեի ավելացմանը: Ի՞նչ կարիք կա` առանց այն էլ ճգնաժամային տնտեսության պայմաններում, գումարներ ծախսել մի բանակի վրա, որն օրնիբուն զբաղված է ինքնաբռնաբարություններով:

Ռազմական անտեղի ծախսերի մասին խորհրդարանում` բյուջետային քննարկումների ժամանակ խոսել է նաև «Ազգային ճակատ» ընդդիմադիր կուսակցության ղեկավար Ալի Քերիմլին:  Նրա խոսքով, եթե նույն տրամաբանությամբ խոշոր գումարներ ծախսվեն, և փոխարենը` Ադրբեջանի բանակն ստանա ֆիզիկապես ու բարոյապես մաշված ռազմական տեխնիկա, ապա լավ կլինի մեկընդմիշտ մոռանալ լավ բանակ ունենալու մասին: Իհարկե, եթե ադրբեջանցիները գոնե քիչ թե շատ խելացի լինեին, պետք է, որ այդ մասին վաղո~ւց մոռանային երազել:

Նաիրի Հոխիկյան

ArmAr.am